Główne czynniki mające wpływ na osiągnięty wynik finansowy

W 2020 roku zysk netto przypadający na akcjonariuszy jednostki dominującej Grupy PZU wyniósł 1 912 mln zł wobec 3 295 mln zł w 2019 roku (spadek o 42,0%). Zysk netto sięgnął 2 530 mln zł i był o 2 655 mln zł niższy niż w 2019 roku, a zysk brutto osiągnął poziom 4 058 mln zł wobec 7 080 mln zł w poprzednim roku.

Z wyłączeniem zdarzeń jednorazowych¹ wynik netto spadł o 23,6% względem ubiegłego roku.

Zysk z działalności operacyjnej za 2020 rok wyniósł 4 058 mln zł i był niższy o 42,7% mln zł w stosunku do wyniku za 2019 rok.

Na wysokość zysku z działalności operacyjnej miały w szczególności wpływ:

• wzrost rentowności w segmencie ubezpieczeń masowych będący efektem niższej szkodowości w ubezpieczeniach komunikacyjnych (ze względu na mniejszą częstość szkód);
• spadek składki przypisanej brutto o 1,3% rok do roku – jej poziom w ubezpieczeniach na życie determinowała rosnąca sprzedaż produktów unit-linked oferowanych we współpracy z bankami i rozwój portfela grupowych produktów zdrowotnych, a w ubezpieczeniach majątkowych – niższa składka z ubezpieczeń komunikacyjnych będąca rezultatem przedłużającej się pandemii COVID-19;
• nieznacznie niższy wynik na ubezpieczeniach w segmencie ubezpieczeń korporacyjnych, będący wypadkową wyższej szkodowości portfela ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej ogólnej oraz różnych ryzyk finansowych przy jednoczesnym spadku sprzedaży głównie ubezpieczeń komunikacyjnych;
• spadek wyniku w ubezpieczeniach indywidualnych będący wypadkową dalszego rozwoju produktów ochronnych w kanale bankowym i terminowych sprzedawanych w sieci własnej, spadku dochodów z lokat alokowanych wg cen transferowych, niższego wyniku na wygasającym portfelu produktu rentowego oraz zmniejszenia kosztów akwizycji dla produktów unit-linked;
• niższa rentowność w ubezpieczeniach grupowych i indywidualnie kontynuowanych, przy rosnącym portfelu ubezpieczeń zdrowotnych, będąca rezultatem wzrostu wypłat świadczeń związanych ze zgonami w IV kwartale 2020 roku;
• wyższy wynik na notowanych instrumentach kapitałowych, głównie ze względu na wzrost wyceny spółki z branży logistycznej;
• niższe wyniki związane z działalnością bankową, o których zdecydowały: jednorazowy efekt odpisu  z tytułu utraty wartości firmy powstałej w wyniku nabycia Alior Banku (746 mln zł) i Banku Pekao (555 mln zł), odpis aktywów powstałych w wyniku nabycia Alior Banku (tj. znaku towarowego i relacji z klientami) w kwocie 161 mln zł, wyższe koszty ryzyka w związku z zawiązaniem dodatkowych rezerw kredytowych z powodu pandemii COVID-19, obniżki stóp procentowych, które przyczyniły się do spadku dochodów odsetkowych w bankach oraz zwiększenie w IV kwartale rezerw na ryzyko prawne związane z portfelem walutowych kredytów hipotecznych we frankach szwajcarskich w Banku Pekao.

W poszczególnych pozycjach wyniku operacyjnego Grupa PZU odnotowała:

• spadek składki przypisanej brutto o 1,3% – do 23 866 mln zł. Dotyczył głównie ubezpieczeń komunikacyjnych – zarówno w segmencie ubezpieczeń korporacyjnych, jak i masowych – i był efektem mniejszej liczby polis przy jednoczesnym spadku ich średniej ceny. Został częściowo skompensowany wyższą składką w segmentach ubezpieczeń na życie w produktach unit-linked oferowanych we współpracy z bankami oraz rozwojem portfela grupowych produktów zdrowotnych. Wzrósł ponadto przypis w ubezpieczeniach NNW i pozostałych w segmencie ubezpieczeń masowych, głównie w wyniku rozwoju sprzedaży ubezpieczeń oferowanych we współpracy z bankami Grupy oraz objęcia ochroną ubezpieczeniową lekarzy i personelu medycznego na wypadek zakażenia COVID-19. Po uwzględnieniu udziału reasekuratorów i zmiany stanu rezerwy składki składka zarobiona netto wyniosła 23 024 mln zł i była o 0,3% niższa niż w 2019 roku;
• niższe o 19,8% dochody z działalności lokacyjnej – po uwzględnieniu kosztów odsetkowych² wyniosły 7 352 mln zł, podczas gdy w 2019 roku – 9 169 mln zł. Spadek dotyczył dochodów z lokat w działalności bankowej. Był spowodowany wyższymi kosztami ryzyka w związku z zawiązaniem dodatkowych rezerw kredytowych na prognozowane pogorszenie się jakości portfela kredytowego w Banku Pekao i Alior Banku, obniżkami stóp procentowych, które przyczyniły się do spadku dochodów odsetkowych w bankach oraz zwiększeniem przez Bank Pekao rezerwy na ryzyko prawne związane z portfelem walutowych kredytów hipotecznych we frankach szwajcarskich. Na niższy wynik odsetkowy Alior Banku wpłynął wyrok Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) dotyczący zwrotu części prowizji w przypadku wcześniejszej spłaty kredytów konsumenckich. Dochody z działalności inwestycyjnej, z wyłączeniem działalności bankowej³, wzrosły głównie z powodu lepszego wyniku na notowanych instrumentach kapitałowych, w szczególności wyższej wyceny spółki z branży logistycznej. Pozytywny efekt częściowo zniwelowały gorsze wyniki portfeli długu zmiennokuponowego (wskutek obniżonego poziomu stóp procentowych), jak również słabsze wyniki z działalności inwestycyjnej na portfelu aktywów stanowiących pokrycie produktów inwestycyjnych. Wyniki z działalności inwestycyjnej na portfelu aktywów stanowiących pokrycie produktów inwestycyjnych nie mają wpływu na łączny wynik netto Grupy PZU, ponieważ są równoważone przez zmianę poziomu odszkodowań i świadczeń ubezpieczeniowych netto;
• niższy poziom odszkodowań i wypłaconych świadczeń – wyniosły 15 580 mln zł, a więc o 0,7% mniej w porównaniu z 2019 rokiem. Spadek – mimo wzrostu średniej wypłaty – dotyczył w szczególności ubezpieczeń komunikacyjnych. Był efektem mniejszej częstości szkód wynikającej z ograniczeń w ruchu krajowym i międzynarodowym w związku z COVID-19. Wzrost odszkodowań i świadczeń odnotowano w segmencie ubezpieczeń grupowych i indywidualnie kontynuowanych w związku ze zwiększeniem wypłat z tytułu śmierci ubezpieczonych i współubezpieczonych w IV kwartale 2020;
• niższe o 1,4% koszty akwizycji – spadły z poziomu 3 363 mln zł w 2019 roku do 3 317 mln zł. Były rezultatem mniejszych kosztów prowizji z ubezpieczeń komunikacyjnych (pochodna niższej sprzedaży w efekcie spowolnienia na rynku leasingów, presji cenowej oraz spowodowanych pandemią ograniczeń w dostępie klientów do agentów i oddziałów), a także spadku kosztów pośrednich;
• spadek o 0,1% kosztów administracyjnych – do 6 597 mln zł wobec 6 606 mln zł w 2019 roku. Koszty administracyjne w segmencie działalności bankowej (bez uwzględnienia korekt z tytułu wyceny aktywów i zobowiązań do wartości godziwej) spadły o 68 mln zł, a w segmentach działalności ubezpieczeniowej w Polsce zwiększyły się o 36 mln zł, co było spowodowane m.in. wzrostem kosztów osobowych związanych z presją płacową oraz wprowadzeniem w obszarze sprzedaży pakietów pomocowych w związku z pandemią COVID-19;
• wzrost ujemnego salda pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych – do 3 990 mln zł wobec 2 790 w 2019 roku. Był efektem głównie jednorazowego odpisu z tytułu utraty wartości wartości firmy powstałej w wyniku nabycia Alior Banku (746 mln zł) i Banku Pekao (555 mln zł), odpisu aktywów powstałych w wyniku nabycia Alior Banku (tj. znaku towarowego i relacji z klientami) w kwocie 161 mln zł oraz zwiększenia z 1 134 mln zł w 2019 roku do 1 203 mln zł w 2020 roku obciążeń z tytułu podatku od instytucji finansowych (to rezultat wzrostu aktywów będących przedmiotem opodatkowania, a nie stawki podatku). Jednocześnie spadły opłaty na Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG) – z 611 mln zł w 2019 roku do 541 mln zł w 2020 roku.

Wynik operacyjny Grupy PZU w 2020 roku (w mln zł)

¹ Zdarzenia jednorazowe obejmują: odpis z tytułu utraty wartości firmy powstałej w wyniku nabycia Alior Banku (746 mln zł) i Banku Pekao (555 mln zł), odpis aktywów powstałych w wyniku nabycia Alior Banku (tj. znaku towarowego i relacji z klientami) w kwocie 161 mln zł (po uwzględnieniu wpływu odroczonego podatku dochodowego i udziału mniejszości wpływ na wynik netto przypisany dla akcjonariuszy jednostki dominującej wyniósł 42 mln zł), efekt konwersji polis umów wieloletnich na umowy roczne odnawialne w ubezpieczeniach grupowych typ P

²  w tym: przychody odsetkowe wyliczone przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej, pozostałe przychody netto z inwestycji, wynik z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych i inwestycji, zmiana wartości odpisów na oczekiwane straty kredytowe i odpisów z tytułu utraty wartości instrumentów finansowych, zmiana netto wartości godziwej aktywów i zobowiązań wycenianych w wartości godziwej, koszty odsetkowe

³ Grupa PZU z wyłączeniem danych Banku Pekao i Alior Banku