Po trzech kwartałach 2020 roku rynek ubezpieczeń na życie w Polsce liczony składką przypisaną brutto wyniósł 15 395 mln zł, co oznacza, że w ciągu ostatnich pięciu lat średniorocznie spadał o 3,6%. Jednocześnie zebrana w ciągu tych trzech kwartałów składka była niższa o 3,1% niż w analogicznym okresie 2019 roku. Wynikało to głównie ze zmian składki jednorazowej w produktach o charakterze inwestycyjnym. W produktach ze składką okresową składka przypisana wzrosła zarówno w grupie ubezpieczeń na życie (grupa I), jak i w ubezpieczeniach wypadkowych i chorobowych (grupa V).
*na bazie tabeli „Techniczny rachunek zakładów ubezpieczeń na życie według grup ubezpieczeń”
Źródło: KNF, Biuletyn Kwartalny. Rynek ubezpieczeń 3/2020, Rynek ubezpieczeń 3/2019, Rynek ubezpieczeń 3/2018, Rynek ubezpieczeń 3/2017, Rynek ubezpieczeń 3/2016
Zmiany w ostatnich latach poziomu i dynamiki składki na rynku ubezpieczeń na życie są stymulowane głównie składką jednorazową w produktach o charakterze inwestycyjnym. Podobnie spadek składki dla całego rynku w ujęciu rok do roku dotyczył składki jednorazowej (spadek o 825 mln zł, tj. -24,1% r/r w porównaniu z -17,0% rok wcześniej). Przyczyn spadku przypisu składki jednorazowej w kilkuletnim trendzie należy upatrywać w zmianach sytuacji na rynku kapitałowym i w otoczeniu prawnym. Niskie stopy procentowe oraz wprowadzony w 2015 roku podatek od krótkoterminowych produktów na życie i dożycie o stałej stopie zwrotu bądź zwrocie opartym na indeksach wpłynęły na malejące zainteresowanie tymi produktami inwestycyjnymi, jak również spowodowały ich stopniowe wycofywanie z oferty produktów (głównie tych o stałej stopie zwrotu). W kolejnych latach wytyczne organu nadzoru, w tym dotyczące poziomu opłat ponoszonych przez klientów produktów z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (UFK) oraz dyrektywy unijne regulujące rynek tych produktów i ich dystrybucję, spowodowały ograniczenie ich sprzedaży przez zakłady ubezpieczeń, w szczególności we współpracy z bankami. Po trzech kwartałach 2018 roku odnotowano pierwszy gwałtowny spadek składki jednorazowej (-31,7 % r/r, w tym -41,3% w grupie produktów o charakterze inwestycyjnym), a w następnych latach wystąpiły kolejne (-24,1% r/r po trzech kwartałach 2020 roku).
Efektem zmian na rynku był wzrost znaczenia składki okresowej, która też stanowi przewagę konkurencyjną PZU Życie. W ciągu trzech kwartałów 2020 roku składka z tą formą płatności była wyższa o 2,6% w porównaniu do tego samego okresu 2019 roku, a średnioroczny wzrost przez pięć ostatnich lat wynosił 1,1%. Pomimo malejącego przypisu okresowego w polisach na życie związanych z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (o 197 mln zł r/r) wciąż rośnie składka ochronna w grupach I i V (o 511 mln zł r/r), zawieranych zarówno w formie grupowej (+170 mln zł więcej r/r), jak i indywidualnej (wzrost o 117 mln zł r/r).
Jednocześnie utrzymuje się wysoka koncentracja rynku mierzonego okresową składką przypisaną brutto. W ciągu ubiegłego roku nie zmieniła się kolejność czterech największych podmiotów na rynku i wzrósł ich łączny udział do 71,2%.
Łączny wynik techniczny uzyskany przez zakłady ubezpieczeń na życie w trakcie trzech kwartałów 2020 roku był wyższy o 176 mln zł (+6,9% r/r) niż w analogicznym okresie 2019 roku i wyniósł 2 718 mln zł. Wzrost nastąpił wyłącznie w grupie ubezpieczeń wypadkowych i chorobowych (V grupa) – o 352 mln zł (+24,1% r/r). Był efektem wzrostu składki zarobionej netto przy jednoczesnym spadku odszkodowań i świadczeń (wpływ czasowej izolacji społecznej na skutek pandemii COVID-19, a co za tym idzie niższej dostępności usług medycznych).
W tym samym okresie zakłady ubezpieczeń na życie wypracowały wynik netto na poziomie 2 175 mln zł, co stanowiło wzrost r/r o 114 mln zł, tj. o 5,5%. To efekt lepszych niż w analogicznym okresie 2019 roku wyników technicznych przy jednocześnie negatywnym wpływie wyników inwestycyjnych ubezpieczycieli w lokatach wolnych środków zakładów.
Wartość lokat zakładów ubezpieczeń na życie na koniec III kwartału 2020 roku wyniosła 42 259 mln zł, co oznacza wzrost o 4,8% w porównaniu do końca 2019 roku. Natomiast poziom wypłaconych świadczeń przewyższający poziom wpłat środków do funduszy przyczynił się do zmniejszenia aktywów netto ubezpieczeń na życie, gdy ryzyko (inwestycyjne) lokaty ponosi ubezpieczający (spadek o 5,9% do poziomu 46 141 mln zł).
Działalność PZU Życie
W ramach Grupy PZU działalnością na polskim rynku ubezpieczeń na życie zajmuje się PZU Życie. Spółka oferuje szeroki zakres ubezpieczeniowych produktów na życie, które do celów zarządczych są raportowane i analizowane w podziale na trzy segmenty:
Rynek ubezpieczeń na życie – składka przypisana brutto vs wynik techniczny
|
1 stycznia - 30 września 2019 | 1 stycznia - 30 września 2020 | ||||
PZU Życie | Rynek | Rynek bez PZU Życie | PZU Życie | Rynek | Rynek bez PZU Życie | |
Składka przypisana | 6 351 | 15 887 | 9 536 | 6 519 | 15 395 | 8 875 |
Wynik techniczny | 1 334 | 2 542 | 1 208 | 1 519 | 2 718 | 1 199 |
Rentowność | 21,0% | 16,0% | 12,7% | 23,3% | 17,7% | 13,5% |
Źródło: KNF (www.knf.gov.pl). Biuletyn Kwartalny. Rynek ubezpieczeń 3/2020, Rynek ubezpieczeń 3/2019, dane PZU Życie
W ciągu trzech pierwszych kwartałów 2020 roku PZU Życie zebrał 42,3% składki przypisanej brutto wszystkich zakładów ubezpieczeń na życie, co oznacza dalszy wzrost w stosunku do ubiegłorocznego udziału w rynku (o 2,4 p.p.). Przyczynił się do tego wyższy niż przed rokiem poziom składki przypisanej płatnej jednorazowo (zarówno wśród ubezpieczeń ochronnych, jak i inwestycyjnych) przy spadku udziału pozostałych uczestników rynku (głównie w grupie ubezpieczeń na życie związanych z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym).
Jednocześnie PZU Życie pozostał liderem w segmencie składki płaconej okresowo. W ciągu trzech pierwszych kwartałów 2020 roku pozyskał 45,6% składek, co oznacza niewielki spadek udziału w tym segmencie rynku w stosunku do ubiegłego roku (o 0,3 p.p.). Dynamika składki przypisanej brutto PZU Życie w tym segmencie wyniosła 2% r/r, podczas gdy łącznie pozostałym uczestnikom rynku udało się uzyskać dynamikę na poziomie 3,1%. Jednym z głównych czynników był dynamiczny rozwój portfela ubezpieczeń zdrowotnych (PZU Życie miał w swoim portfelu już prawie 2,2 mln tego rodzaju polis) oraz indywidualnych ochronnych.
Udział PZU Życie wyłącznie w segmencie ubezpieczeń na życie (grupa I) dla składki opłacanej okresowo po III kwartale 2020 roku wyniósł 59,7%, mierząc składką przypisaną brutto i 64,2%, mierząc liczbą czynnych umów. Pod względem sposobu zawarcia umowy udział PZU Życie w segmencie ubezpieczeń na życie wyniósł natomiast 64,9% dla umów grupowych i 41,8% dla umów indywidualnych (mierząc składką przypisaną brutto).
Grupy kapitałowe: Talanx - Warta, Europa, Open Life; VIG - Compensa, Vienna Life; Aviva - Aviva, Santander, Aviva
Źródło: KNF, Biuletyn Kwartalny, Rynek ubezpieczeń 3/2020
Wynik techniczny PZU Życie stanowił ponad połowę wyniku wypracowanego przez wszystkie towarzystwa ubezpieczeń na życie. Świadczy to o wysokiej rentowności oferowanych produktów. Marża wyniku technicznego PZU Życie na składce przypisanej brutto ponad 1,7-krotnie przekroczyła marżę uzyskaną łącznie przez pozostałe towarzystwa oferujące ubezpieczenia na życie (23,3% wobec 13,5%).
Oferta produktowa
PZU Życie, jako powszechny i największy ubezpieczyciel na polskim rynku, konsekwentnie poszerza swoją ofertę o nowe produkty lub modyfikuje już istniejące, aby móc chronić klienta na każdym etapie jego życia. Unikalna w branży synergia kompetencji Grupy PZU (ubezpieczyciela, operatora medycznego, zarządzającego inwestycjami) pozwala spółce kompleksowo zadbać o życie, zdrowie i oszczędności klientów, zapewniając im jak najszersze wsparcie zgodnie z ich oczekiwaniami i potrzebami.
Zmiany w ofercie uwzględniają równocześnie nowe wymagania regulatora i rosnącą ustawową ochronę konsumenta. Wprowadzane zmiany dotyczą nie tylko samego produktu, ale również unowocześnienia i uproszczenia sposobu oferowania i zawierania ubezpieczeń. Dają przy tym klientowi możliwość korzystania z wielu różnych sposobów kontaktu z zakładem ubezpieczeń (np. w oddziale, przez telefon, mail, internetowe konto klienta, osobę prowadzącą techniczną obsługę ubezpieczenia w zakładzie pracy czy pośrednika ubezpieczeniowego, zarówno wyłącznego, jak i zewnętrznego).
Działania PZU Życie w ramach ubezpieczeń grupowych i zdrowotnych w 2020 roku:
Każde z tych ubezpieczeń można rozszerzyć o usługi medyczne, m.in. konsultacje lekarzy specjalistów i rehabilitacje;
Działania PZU Życie w ramach indywidualnych ubezpieczeń ochronnych i ochronno-kapitałowych:
Nowy zakres ochrony i szereg zmian wprowadzonych w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy spowodowały, że oferta indywidualnych ubezpieczeń na życie i zdrowie PZU Życie stała się jedną z najszerszych i najbardziej konkurencyjnych na polskim rynku.
W ramach indywidualnych ubezpieczeń o charakterze emerytalnym zmodyfikowano ubezpieczenia PZU IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego) tak, aby dostosować je do nowych przepisów, które obowiązują od 1 stycznia 2021 roku. Od tej daty ustawa o IKE i IKZE wprowadziła nowy limit wpłat dla osób, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą. Te osoby mogą wpłacić na IKZE kwotę do 1,8-krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok. Pozostali klienci mogą wpłacać na IKZE kwoty do 1,2 przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego na dany rok.
PZU Życie aktywnie współpracował z czterema bankami, w tym z bankami z Grupy PZU, kontynuując wdrażanie kompleksowej oferty z wykorzystaniem sieci dystrybucyjnej tych banków. Współpraca z Bankiem Pekao i Alior Bankiem pozwala PZU Życie sukcesywnie rozszerzać ofertę i skalę sprzedaży produktów ubezpieczeniowych powiązanych z produktami bankowymi. W 2020 roku uruchomiono sprzedaż ubezpieczenia na życie kredytobiorców kredytów hipotecznych Alior Banku.
W przypadku produktów unit-linked, sprzedawanych przez Bank Millennium, Bank Pekao i Alior Bank, obowiązywały promocyjne opłaty dla klientów, co podnosiło atrakcyjność i konkurencyjność oferty na rynku. Na czas pandemii COVID-19 uruchomiono dodatkowe funkcjonalności w serwisach self-service, ułatwiające klientom zdalny dostęp i obsługę zawartych umów.
Czynniki, w tym zagrożenia i ryzyka, które mogą mieć wpływ na działalność sektora ubezpieczeń na życie w 2021 roku
Do głównych czynników ryzyka należą:
e-mail: IR@pzu.pl
Magdalena Komaracka, IR Director, tel. +48 (22) 582 22 93
Piotr Wiśniewski, IR Manager, tel. +48 (22) 582 26 23
Aleksandra Jakima-Moskwa, tel. +48 (22) 582 26 17
Piotr Wąsiewicz, tel. +48 (22) 582 41 95