Wpływ pandemii COVID-19 na wyniki Grupy PZU

Wpływ na wyniki Grupy PZU

Pandemia COVID-19 wpłynęła na funkcjonowanie Grupy PZU w wielu wymiarach ze względu na kompleksową ofertę produktów finansowych (ubezpieczenia, banki, inwestycje, produkty zdrowotne) i obciążyła jej wyniki finansowe. Łączny wpływ czynników, które były istotne z punktu widzenia wyników w 2020 roku, wyniósł 1,93 mld zł.

Banki najmocniej odczuły skutki pandemii, a w szczególności wynikające z niej pogorszenie warunków gospodarczych, dlatego jej negatywny wpływ na wyniki najwyraźniej zaznaczył się w tym właśnie obszarze działalności Grupy PZU. Pandemia znacznie zwiększyła koszty ryzyka, czego konsekwencją było zawiązanie dodatkowych rezerw kredytowych na prognozowane pogorszenie jakości portfela kredytowego. Wartość odpisów na oczekiwane straty kredytowe i z tytułu utraty wartości instrumentów finansowych w Banku Pekao wyniosła 1 620 mln zł, z czego 830 mln zł oszacowano jako rezultat pandemii COVID-19. W Alior Banku wartość odpisów kredytowych wyniosła 1 736 mln zł, w tym 418 mln zł związanych z COVID-19, z czego 270 mln zł dotyczyło zmian parametrów modeli, a 148 mln zł odpisów. Łączny wpływ na wynik netto Grupy przypisany właścicielom jednostki dominującej wyniósł -242 mln zł.

Trzykrotne (w marcu, kwietniu i maju 2020 roku) obniżenie łącznie o 140 punktów bazowych stóp procentowych sprowadziło podstawową stopę do 0,1%. To z kolei przełożyłosię na niższe przychody odsetkowe banków. Wpływ ten był częściowo zniwelowany przez ograniczenie oprocentowania zobowiązań odsetkowych banków i wzrost akcji kredytowej (należności z tytułu kredytów wzrosły o 1,1% r/r), jednak wpływ na wynik Grupy PZU przypisany właścicielom jednostki dominującej w skali całego 2020 roku wyniósł -205 mln zł.

Spadek stóp procentowych i wzrost ryzyka kredytowego doprowadziły do niedoborów w ramach testu na utratę wartości banków Grupy PZU, co skutkowało odpisami ujętymi w rachunku zysków i strat Grupy. Wynik został obciążony jednorazowym odpisem z tytułu utraty wartości wartości firmy powstałej w wyniku nabycia Alior Banku i Banku Pekao – zgodnie z MSR w przypadku Alior Banku odpis wyniósł 746 mln zł, a Pekao 555 mln zł. Dodatkowo w rachunku wyników ujęto jednorazowy odpis aktywów powstałych w wyniku nabycia Alior Banku (tj. znaku towarowego i relacji z klientami) w wysokości 161 mln zł, który, po uwzględnieniu wpływu odroczonego podatku dochodowego i udziału mniejszości, miał wpływ na wynik przypisany właścicielom jednostki dominującej w wysokości 42 mln zł. Łączny wpływ odpisów z tytułu trwałej utraty wartości ujęty w wynikach za 2020 rok to -1 343 mln zł.

Materializacja wymienionych wyżej czynników: obniżenia stóp procentowych, wzrostu ryzyka kredytowego i – w konsekwencji – odpisy z tytułu utraty wartości aktywów związanych z bankami obniżyła wynik netto Grupy przypisany właścicielom jednostki dominującej o 1,79 mld zł.

Pandemia nie przełożyła się w istotnym stopniu na wyniki finansowe działalności ubezpieczeniowej, inwestycyjnej oraz w obszarze zdrowia.

W ubezpieczeniach na życie Grupa odnotowała głównie w IV kwartale 2020 roku wzrost świadczeń z tytułu śmierci ubezpieczonych i współubezpieczonych co mogło wynikać m.in. z powikłań związanych z COVID-19. Zostało to częściowo zniwelowane niższymi wypłatami świadczeń z tytułu ciężkich chorób i leczenia szpitalnego oraz związanych z trwałym uszczerbkiem, co było rezultatem zmniejszonej aktywności ubezpieczonych po wprowadzeniu lockdownu, a także odkładania w czasie zabiegów medycznych w okresie pandemii COVID-19. Wpływ na wynik przypisany właścicielom jednostki dominującej za 2020 rok oszacowano na -101 mln zł.

W ubezpieczeniach majątkowych Grupa odnotowała spadek szkodowości w ubezpieczeniach komunikacyjnych. Była to wypadkowa niższej częstości szkód ze względu na ograniczenia w ruchu w związku z pandemią COVID-19 i wzrostu średniej wypłaty. Efekt ten został jednak częściowo zniwelowany przez niższy przypis składki z ubezpieczeń komunikacyjnych, co było rezultatem przedłużającej się pandemii. Wyhamowała sprzedaż nowych pojazdów w kanale dealerskim (spadek rejestracji nowych samochodów osobowych sięgnął 23% r/r) i na rynku leasingów, a także pojawiła się presja cenowa. Dodatkowo koszty osobowe wzrosły w wyniku presji płacowej i wprowadzenia w obszarze sprzedaży pakietów pomocowych w związku z pandemią COVID-19.

Dzięki temu, że portfel inwestycyjny Grupy PZU został wcześniej przygotowany na oczekiwane spowolnienie gospodarcze, jego wpływ na wynik lokacyjny był niewielki i ograniczył się w szczególności do niższych przychodów odsetkowych z portfela długu zmiennokuponowego szacunkowo o około -44 mln zł, przy czym efekt ten był ograniczony poprzez rozkład w czasie obniżek stóp procentowych w 2020 roku.

Wpływ na wyniki Emitenta – PZU (PSR)

Wpływ pandemii był również widoczny w wynikach Emitenta – PZU. Najbardziej istotnym przejawem był odpis z tytułu utraty wartości wartości firmy powstałej w wyniku nabycia Alior Banku i Banku Pekao, który był efektem pogorszenia wyników i perspektyw rozwoju banków oraz brak wypłaty dywidendy przez Bank Pekao, która jest istotnym elementem wyniku  z lokat Emitenta. Po zaistnieniu pandemii w Polsce, KNF w marcu 2020 roku zarekomendowała bankom, aby zatrzymały całość zysku wypracowanego w poprzednich latach i powstrzymały się od wypłat dywidend w 2020 roku.

W wyniku testu na utratę wartości udziałów dokonano odpisu z tytułu utraty wartości firmy powstałej w wyniku nabycia Alior Banku w kwocie -781 mln zł, z czego w rachunku wyników ujęto -747 mln zł oraz Banku Pekao w kwocie -374 mln zł, z czego w rachunku wyników ujęto -51 mln zł. Pozostała część odpisów pomniejszyła wartość kapitału z aktualizacji wyceny. Łączny wpływ na wynik netto PZU wyniósł -797 mln zł.

Przy założeniu wypłaty 75% zysku Banku Pekao osiągniętego w 2019 roku, wpływy z dywidendy wyniosłyby 336 mln zł w 2020 roku.