47.3 Dane ilościowe

Rezerwa na potencjalne zwroty kosztów kredytu

11 września 2019 roku opublikowano wyrok TSUE w sprawie C-383/18. Rozstrzygając sprawę, TSUE orzekł, że artykuł 16 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z 23 kwietnia 2008 roku w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG należy interpretować w ten sposób, że prawo konsumenta do obniżki całkowitego kosztu kredytu w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu obejmuje wszystkie koszty, które zostały nałożone na konsumenta.

Na podstawie posiadanych interpretacji prawnych Grupa PZU zastosowała liniową formułę rozliczania się z kredytobiorcami z kosztów kredytu, która proporcjonalność odnosi do okresu pomiędzy rzeczywistą datą spłaty kredytu a datą spłaty określoną w umowie i nakazuje równy podział kosztu jednorazowego na poszczególne terminy płatności.

W przypadku przedpłat kredytów konsumenckich i hipotecznych dokonanych przed dniem wyroku TSUE Grupa PZU szacuje kwoty oczekiwanych wypłat zgodnie z MSR 37 i tworzy na ten cel rezerwę, która obciąża pozostałe koszty operacyjne.

W trakcie 2020 roku wykorzystanie rezerwy wyniosło 270 mln, a jej wartość na 31 grudnia 2020 roku – 128 mln zł (na 31 grudnia 2019 roku: 254 mln zł). Jej wysokość stanowi najlepszy możliwy szacunek oparty na danych historycznych dotyczących wcześniejszych spłat kredytów konsumenckich oraz na obserwowanej historycznej ilości wpływających reklamacji dotyczących proporcjonalnego zwrotu prowizji, w tym po orzeczeniu TSUE, jak również uwzględniający oczekiwania w zakresie trendów dotyczących poziomu przyszłych reklamacji. Oszacowanie rezerwy wymagało przyjęcia szeregu założeń eksperckich i wiąże się z istotną niepewnością wynikającą m. in. z trudnej do oszacowania zmienności obserwowanych trendów dotyczących liczby i kwot zgłaszanych reklamacji. Z tego względu kwota rezerwy będzie podlegała aktualizacji w kolejnych okresach w zależności od kształtowania się liczby reklamacji i kwot do zwrotu.

Grupa PZU przeprowadziła analizę wrażliwości wpływu zmiany istotnych parametrów rezerwy na jej wysokość.

Rezerwa na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych we frankach szwajcarskich

3 października 2019 roku TSUE wydał orzeczenie w sprawie skutków ewentualnej abuzywności postanowień indywidualnej umowy kredytu indeksowanego do franka szwajcarskiego udzielonego przez jeden z banków. TSUE dokonał wykładni przepisów dyrektywy Rady 93/13/EW z 5 kwietnia 1993 roku w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich na kanwie umowy kredytu indeksowanego do franka szwajcarskiego. TSUE wskazał skutki uznania ewentualnej abuzywności klauzul przeliczeniowych przez sąd krajowy, nie badając jednocześnie w ogóle ewentualnej abuzywności postanowień umownych. TSUE nie przesądził, że w przypadku ustalenia przez sąd krajowy ewentualnej abuzywności automatycznie nastąpić powinno ustalenie przez sąd nieważności całej umowy. Ocena w tym zakresie pozostaje do rozstrzygnięcia przez sąd krajowy, przy czym TSUE nie wykluczył możliwości uzupełnienia luki powstałej w wyniku abuzywności klauzul przeliczeniowych za pomocą krajowych przepisów dyspozytywnych.

Orzeczenie TSUE stanowi ogólne wytyczne dla polskich sądów powszechnych. Ostateczne rozstrzygnięcia podejmowane przez polskie sądy będą dokonywane na podstawie przepisów UE interpretowanych zgodnie z wyrokiem TSUE, mając na uwadze przepisy prawa krajowego i analizę indywidualnych okoliczności każdej sprawy. Jednocześnie trudno nadal mówić o ukształtowanej linii orzeczniczej w sprawach kredytów hipotecznych we frankach szwajcarskich, co potwierdzają często wzajemnie wykluczające się orzeczenia sądów powszechnych, a także służące rozwiązaniu wątpliwości sądów zapytania prawne do TSUE i Sądu Najwyższego. Należy szczególnie zwrócić uwagę na wniosek zgłoszony 29 stycznia 2021 roku przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego do pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego w kwestii rozstrzygnięcia zagadnień prawnych związanych z walutowymi kredytami hipotecznymi we frankach szwajcarskich, odnoszących się w szczególności do następujących aspektów:

• czy postanowienia abuzywne odnoszące się do sposobu określania kursu waluty w umowie kredytu indeksowanego lub denominowanego mogą być zastąpione przez przepisy prawa cywilnego, bądź zwyczajowego;
• czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu denominowanego umowa może wiązać strony w pozostałym zakresie;
• czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu umowa może wiązać strony w pozostałym zakresie;
• czy w sytuacji unieważnienia umowy kredytowej zastosowanie znajdzie teoria salda czy teoria dwóch kondykcji;
• co jest momentem określającym rozpoczęcie biegu terminu przedawnienia w przypadku, gdy bank występuje z roszczeniem względem kredytobiorcy o zwrot wypłaconego kredytu;
• czy możliwe jest otrzymanie przez banki i kredytobiorców wynagrodzenia za korzystanie ze środków.

W ocenie Grupy PZU, spodziewane 13 kwietnia 2021 roku orzeczenie Sądu Najwyższego w powyższych kwestiach może mieć istotny wpływ na dalsze kształtowanie się linii orzecznictwa sądowego w tym zakresie. Jednocześnie w Polsce toczą się dyskusje dotyczące wdrożenia możliwych rozwiązań systemowych dotyczących walutowych kredytów hipotecznych we frankach szwajcarskich. Zgodnie z propozycją przewodniczącego KNF z 8 grudnia 2020 roku klienci mieliby możliwość konwersji walutowego kredytu hipotecznego na kredyt złotowy (tak, jakby od początku udzielenia kredytu kredytobiorca miał kredyt złotowy, którego oprocentowanie oparte byłoby na WIBOR 3M z marżą adekwatną do poziomów historycznych (zależnie od tego, kiedy kredyt był udzielany).

Na 31 grudnia 2020 roku przeciwko Grupie PZU toczyło się 592 indywidualnych spraw sądowych dotyczących walutowych kredytów hipotecznych we frankach szwajcarskich, które zostały udzielone w latach ubiegłych o łącznej wartości przedmiotu sporu w kwocie 160 mln zł (na 31 grudnia 2019 roku: 195 spraw, o wartości przedmiotu sporu 59 mln zł). Główna przyczyna sporu wskazywana przez powodów dotyczy kwestionowania zapisów umowy kredytu w zakresie stosowania przez Grupę PZU kursów przeliczeniowych i skutkuje roszczeniami dotyczącymi orzeczenia częściowej lub całkowitej nieważności umów kredytowych.

Na 31 grudnia 2020 roku Grupa PZU w sprawach z powództwa kredytobiorców otrzymała 36 niekorzystnych wyroków sądowych, w tym 3 wyroki mające charakter prawomocny, stwierdzające nieważność umowy kredytu oraz 13 korzystnych wyroków sądowych, w tym 2 wyroki prawomocne oddalające powództwo o ustalenie nieważności umowy kredytu oraz powództwo o zapłatę w związku z nieważnością umowy kredytu (na 31 grudnia 2019 roku: 2 niekorzystne wyroki sądowe - brak wyroków mających charakter prawomocny stwierdzających nieważność umowy kredytu oraz 4 korzystne wyroki nieprawomocne oddalające powództwo o zapłatę).

Biorąc pod uwagę wzrost liczby spraw spornych, których stroną jest Grupa PZU, a także obserwowany w całym sektorze bankowym wzrost liczby pozwów dotyczących walutowych kredytów hipotecznych we frankach szwajcarskich wraz z umacniającą się niekorzystną tendencją w orzecznictwie, Grupa PZU na 31 grudnia 2020 roku zaktualizowała oszacowanie rezerwy na ryzyko prawne związane z umowami kredytów hipotecznych walutowych we franku szwajcarskim w łącznej kwocie 436 mln zł (na 31 grudnia 2019 roku: 59 mln zł).

Powyższa kwota obejmuje rezerwę na indywidualne istniejące sprawy sądowe, których stroną jest Grupa PZU oraz rezerwę portfelową na pozostałe umowy walutowych kredytów hipotecznych we frankach szwajcarskich, które są obciążone ryzykiem prawnym związanym z charakterem tych umów.

Na potrzeby oszacowania rezerwy Grupa PZU dokonuje oceny prawdopodobieństwa wpływu ryzyka prawnego dotyczącego walutowych kredytów hipotecznych we frankach szwajcarskich na przyszłe oczekiwane przepływy pieniężne z ekspozycji kredytowych oraz na prawdopodobieństwo wypływu środków pieniężnych.

W odniesieniu do spraw sądowych już istniejących Grupa PZU dokonuje każdorazowo oceny prawdopodobieństwa przegrania sprawy spornej oraz prawdopodobieństwa określonego wyroku sądowego (w zależności od tego, czego dotyczy pozew). 

Na 31 grudnia 2020 roku Grupa PZU oszacowała kwotę rezerwy z tego tytułu w łącznej wartości 76 mln zł (na 31 grudnia 2019 roku: 20 mln zł).

W odniesieniu do rezerwy portfelowej, na 31 grudnia 2020 roku Grupa PZU oparła wyliczenia na 3 możliwych scenariuszach, aby w jak najlepszy sposób uwzględnić w szacunkach rezerwy portfelowej różne możliwe rozwiązania dotyczące umów walutowych kredytów hipotecznych we frankach szwajcarskich, które są obecnie analizowane w sektorze bankowym. W poprzednich okresach Grupa PZU wykorzystywała jeden scenariusz.

Grupa PZU zdecydowała o wprowadzeniu metody scenariuszowej ze względu na istotne zmiany obserwowane w trakcie 2020 roku na rynku bankowym, w szczególności odnoszące się do istotnych wzrostów spraw spornych, ciągle rosnącej złożoności problemów prawnych oraz dyskutowanych różnorakich rozwiązaniach sektorowych w obszarze kredytów hipotecznych we frankach szwajcarskich.

Wyliczenie rezerwy przeprowadzone na 31 grudnia 2020 roku opierało się na następujących równoważnych scenariuszach:

• scenariusz bazowy - zakłada, że około 6% kredytobiorców walutowych (posiadających zarówno aktywne, jak i spłacone kredyty) wniosło lub wniesie w horyzoncie 3–letnim pozwy dotyczące kwestionowania umowy kredytowej oraz szacuje prawdopodobieństwo przegrania spraw sądowych, jak również możliwe skutki finansowe w sytuacji przegrania sprawy sądowej, przyjmując jako możliwe rozstrzygnięcia:
• unieważnienie całej umowy walutowego kredytu hipotecznego we franku szwajcarskim w efekcie uznania klauzuli waloryzacyjnej za niedozwoloną, 
• uznanie, że klauzule zawarte w umowie kredytowej stanowią niedozwolone postanowienia umowne skutkujące ustaleniem salda kredytu w PLN oraz pozostawienie oprocentowania kredytu w oparciu o stawkę LIBOR tzw. „odfrankowienie”,
• uznania klauzuli waloryzacyjnej za abuzywną i zastąpienia w jej treści tabeli kursowej Pekao przez kurs średni NBP, 
• oddalenia powództwa.

W scenariuszu bazowym na 31 grudnia 2020 roku uwzględniono dotychczasową własną oraz obserwowaną na rynku historię pozwów, a także skorzystano z opinii zewnętrznej kancelarii prawnej w celu ustalenia prawdopodobieństwa przegrania spraw spornych i prawdopodobieństw możliwych rozwiązań. Na 31 grudnia 2020 roku Grupa PZU ocenia, że prawdopodobieństwo przegrania sprawy spornej kształtuje się na poziomie 80% (co stanowi wzrost o 10 p.p. względem założeń w tym zakresie na 31 grudnia 2019 roku).

Dodatkowym elementem szacunków w scenariuszu bazowym jest rozkład prawdopodobieństwa możliwego rozstrzygnięcia sprawy spornej, które wiąże się z określonym poziomem straty. Największy udział w możliwych scenariuszach rozstrzygnięć, wynoszący 70% (na 31 grudnia 2019 roku: 35%), przypisano unieważnieniu umowy kredytowej).

• scenariusz ugód – możliwe będą spory prawne dotyczące walutowych umów kredytowych we frankach szwajcarskich, jednakże klienci będą z nich korzystać w znacznie mniejszym stopniu niż w wariancie bazowym, gdyż większość z nich (około 75-80%) będzie korzystać z opcji ugód z bankiem, bazując na rozwiązaniach dyskutowanych w sektorze bankowym, zgodnie z propozycją przewodniczącego KNF. W scenariuszu ugód skutki finansowe są równe sumie różnic pomiędzy aktualnym saldem walutowego kredytu hipotecznego we franku szwajcarskim, a saldem hipotetycznego kredytu w PLN, opartego o stawkę WIBOR powiększoną o marżę kredytu udzielonego w tym samym czasie i na ten sam okres co kredyt we franku szwajcarskim i spłacanego przez kredytobiorcę zgodnie ze spłatami wykonanymi na kredycie we franku szwajcarskim. Przy obecnych parametrach rynkowych i zakładając, że wszyscy kredytobiorcy, dla których konwersja kredytu na PLN zgodnie z propozycją przewodniczącego KNF byłaby korzystna, zawarliby odpowiednią ugodę z bankiem, strata Grupy PZU z tego tytułu wyniosłaby 350 – 400 mln zł.
• scenariusz negatywny – w przypadku negatywnej dla banków uchwały Izby Cywilnej Sądu Najwyższego w pełnym składzie i w związku z tą uchwałą niekorzystnego orzecznictwa sądów powszechnych dotyczących walutowych kredytów hipotecznych we franku szwajcarskim, liczba możliwych pozwów będzie w przyszłości blisko 3-krotnie większa niż zakładana w scenariuszu bazowym, przy jednoczesnym większym prawdopodobieństwie zarówno w odniesieniu do niekorzystnych wyroków sądowych co do zasady (wzrost do poziomu 95%), jak i ich rozstrzygnięć w postaci stwierdzenia nieważności całej umowy walutowego kredytu hipotecznego we franku szwajcarskim (95% rozstrzygnięć).

Biorąc pod uwagę krótką historię danych dotyczących skali pozwów (w szczególności w zakresie wyroków prawomocnych), istotny poziom skomplikowania różnego rodzaju aspektów prawnych, które mogą wystąpić w odniesieniu do tych umów kredytowych, a w rezultacie nieukształtowany kierunek możliwych rozstrzygnięć sądowych, szacunki dotyczące powyższej rezerwy wymagały przyjęcia przez Grupę PZU wielu eksperckich założeń w oparciu o profesjonalny osąd.

Kolejne orzeczenia, a przede wszystkim oczekiwana uchwała pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego i możliwe rozwiązania sektorowe, które będą się pojawiać na rynku polskim w odniesieniu do walutowych kredytów hipotecznych we franku szwajcarskim mogą mieć wpływ na kwotę rezerwy ustaloną przez Grupę PZU i powodować konieczność zmiany poszczególnych założeń przyjętych w wyliczeniach, w szczególności w zakresie wag poszczególnych scenariuszy, prawdopodobieństw niekorzystnych rozwiązań, czy możliwej liczby pozwów. W związku z tą niepewnością możliwe jest, że kwota rezerwy ulegnie zmianie w przyszłości.

Grupa PZU przeprowadziła analizę wrażliwości w odniesieniu do istotnych założeń wyliczenia rezerwy, gdzie zmiana poziomu poszczególnych parametrów miałaby następujący wpływ na kwotę rezerwy na ryzyko prawne walutowych kredytów hipotecznych w CHF.

Grupa PZU uznaje, że ryzyko prawne ma wpływ na oczekiwane przepływy pieniężne z ekspozycji kredytowej, a kwota rezerwy jest różnicą pomiędzy oczekiwanymi przepływami pieniężnymi z danej ekspozycji, a przepływami kontraktowymi w rozumieniu MSSF 9.

W związku z powyższym w odniesieniu do ekspozycji walutowych kredytów hipotecznych we franku szwajcarskim niespłaconych na 31 grudnia 2020 przyjęto podejście, iż kwota rezerwy (obejmująca pozwy istniejące i możliwe przyszłe) ujmowana jest w „Odpisach aktualizujących wartość należności od klientów z tytułu kredytów” (w korespondencji z pozycją „Zmiana wartości odpisów na oczekiwane straty kredytowe i odpisów z tytułu utraty wartości instrumentów finansowych”) do wysokości kwoty ekspozycji kredytowej. Grupa PZU uznaje, że w odniesieniu do portfela kredytów we frankach szwajcarskich nastąpił istotny wzrost ryzyka kredytowego od daty początkowego ujęcia i klasyfikuje te kredyty do Koszyka 2.

W przypadku części rezerwy dotyczącej spłaconych walutowych kredytów hipotecznych we frankach szwajcarskich (obejmujących pozwy istniejące i możliwe przyszłe), bądź gdy kwota rezerwy przekracza wartość bilansową netto ekspozycji kredytowej, kwota rezerwy jest ujmowana jako „Rezerwy” (w korespondencji z „Pozostałymi kosztami operacyjnymi”).

Kierując się powyższymi zasadami na 31 grudnia 2020 roku dokonano alokacji łącznej kwoty rezerwy w kwocie 436 mln zł w następujący sposób:

• 345 mln zł (na 31 grudnia 2019 roku: 37 mln zł) na obecne i przyszłe sprawy sporne dotyczące ekspozycji bilansowych ujęte jako element odpisów aktualizujących wartość należności od klientów z tytułu kredytów w korespondencji ze „Zmianą wartości odpisów na oczekiwane straty kredytowe i odpisów z tytułu utraty wartości instrumentów finansowych”,
• 91 mln zł (na 31 grudnia 2019 roku: 22 mln zł) na obecne i przyszłe spory prawne dotyczące ekspozycji spłaconych ujęte jako rezerwy w korespondencji z „Pozostałymi kosztami operacyjnymi”.

Podsumowanie ujęcia rezerwy na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w CHF w sprawozdaniu z sytuacji finansowej oraz rachunku zysków i strat przedstawiają poniższe tabele.

Rezerwa na udzielone gwarancje i poręczenia

Pozycja zawiera rezerwy tworzone przez banki na potencjalne utraty korzyści ekonomicznych wynikających z ekspozycji pozabilansowych (np. udzielonych gwarancji lub ekspozycji kredytowych).

Rezerwa na kary nałożone przez UOKiK

Szczegółowe informacje na temat rozwiązania rezerwy w wysokości 57 mln zł, dotyczącej kary nałożonej w postępowaniu Prezesa UOKiK wobec PZU zaprezentowano w punkcie 55.2.

Kwota 28 mln dotyczy kary zwróconej przez UOKiK do Pekao. Ze względu na potencjalne ryzyko wypływu środków w związku z tą sprawą Grupa PZU utrzymuje rezerwę z tego tytułu.

Kwota 11 mln zł dotyczy kary nałożonej przez Prezesa UOKiK w wyniku decyzji, w której uznał on, że stosowane przez Pekao w aneksach do umów postanowienie dotyczące zasad ustalania kursów walut obcych stanowi niedozwolone postanowienie umowne. Pekao zamierza wnieść odwołanie od decyzji Prezesa UOKiK do sądu.

Rezerwa na ryzyko podatkowe

PZU Finance AB (publ.), spółka zależna od PZU, w latach 2014-2015 wyemitowała 5-letnie obligacje w kwocie nominalnej 850 mln EUR, które zapadły w lipcu 2019 roku. Wpływy z emisji zostały przekazane do PZU w formie dwóch pożyczek na łączną kwotę 850 mln EUR. Płatności z tytułu pożyczek były dopasowane do płatności z tytułu obligacji pod względem terminu płatności oraz kwoty. PZU spłacił pożyczki wobec PZU Finance AB 28 czerwca 2019 roku.

W 2018 roku, w związku z wątpliwościami dotyczącymi opodatkowania na podstawie ustawy Swedish Conversion Act (2000:46) różnic kursowych w sytuacji, gdzie walutą sprawozdawczą jest euro, PZU Finance AB (publ.) wystąpiła o indywidualną interpretację do Szwedzkiej Rady ds. Interpretacji Podatkowych (Skatterättsnämnden). 13 marca 2019 roku PZU Finance AB (publ.) otrzymała interpretację, zgodnie z którą różnice kursowe z tytułu spłaty pożyczki powinny zostać opodatkowane, natomiast różnice kursowe z tytułu spłaty obligacji – nie podlegają opodatkowaniu. W ocenie Grupy PZU interpretacja Rady oznaczałaby stosowanie na terytorium Szwecji odmiennego podejścia wobec spółek raportujących w euro w porównaniu do spółek raportujących w koronach szwedzkich, co byłoby niezgodne z założeniami do ww. ustawy oraz byłoby sprzeczne z art. 63 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) dotyczącym konieczności zapewnienia swobodnego przepływu kapitału w UE lub art. 49 i 54 TFUE dotyczącymi swobody przedsiębiorczości.

3 kwietnia 2019 PZU Finance AB (publ.) zaskarżyła indywidualną interpretację podatkową Szwedzkiej Rady ds. Interpretacji Podatkowych do Naczelnego Sądu Administracyjnego (Högsta förvaltningsdomstolen). 4 maja 2020 roku Naczelny Sąd Administracyjny uchylił indywidualną interpretację i odrzucił wniosek PZU Finance AB (publ) uznając, że nie wykazano dostatecznych podstaw do wydania indywidualnej interpretacji podatkowej, w związku z czym interpretacja nie powinna zostać wydana.

Jednocześnie, 27 sierpnia 2020 roku PZU Finance AB (publ.) złożyła zeznanie podatkowe w ramach postępowania wyjaśniającego za rok 2019 („disclosure procedure”), zgodnie z którym przedstawiła sytuację opisaną powyżej oraz przyjęła do kalkulacji zobowiązania podatkowego, iż różnice kursowe z tytułu spłaty obligacji stanowią koszt uzyskania przychodu. 22 grudnia 2020 roku PZU Finance AB (publ.) otrzymała decyzję podatkową z urzędu skarbowego potwierdzającą poprawność wyliczenia podatku. Decyzja nie jest ostateczna. W związku z powyższym Grupa PZU ocenia prawdopodobieństwo konieczności zapłaty podatku na mniej niż 50%. W konsekwencji rozwiązano rezerwę (na 31 grudnia 2019 roku wykazywaną jako zobowiązanie w wysokości 79 mln zł) rozpoznając przychód (w pozostałych przychodach operacyjnych) w kwocie 89 mln zł, ujmując jednocześnie zobowiązanie warunkowe.

Rezerwa na koszty z tytułu restrukturyzacji

Zarząd Pekao poinformował, że 20 lutego 2020 roku, zgodnie z postanowieniami ustawy o zasadach rozwiązywania stosunków pracy, podjął uchwałę o zamiarze przeprowadzenia zwolnień grupowych i rozpoczęciu procedury konsultacji w sprawie zwolnień grupowych.

Zamiarem Zarządu Pekao było rozwiązanie umowy o pracę z maksymalnie 1 200 pracownikami oraz zmiana warunków zatrudnienia maksymalnie 1 350 pracownikom w okresie od 13 marca 2020 roku do 31 października 2020 roku, przy czym Pekao mógł podjąć jednostronną decyzję o wydłużeniu procesu o nie więcej niż 5 miesięcy.

Całość kosztów związanych z rozwiązaniem umów o pracę i zmianą warunków zatrudnienia pracowników Pekao w ramach zwolnień grupowych, a także restrukturyzacją sieci placówek oszacowano na 144 mln zł i w tej wysokości utworzono rezerwę restrukturyzacyjną. Wartość rezerwy na 31 grudnia 2020 roku wyniosła 81 mln zł i dotyczy wypłat, które będą realizowane w 2021 roku.

Na pozostałą część salda składa się:

• 9 mln zł – dotyczące procesu restrukturyzacji prowadzonego w PZU i PZU Życie (na 31 grudnia 2019 roku: 10 mln zł);
• 3 mln – dotyczące procesów restrukturyzacyjnych w Alior Banku, w tym rezerwa utworzona w 2019 roku w związku z przejęciem SKOK Jaworzno (na 31 grudnia 2019 roku: 5 mln zł).